علی عمران نی "ساڑ”۔۔۔ پوٹھوہاری ناں ہک نویکلا شعری مجموعہ

علی عمران کاظمی ہوراں ناں شعری مجموعہ "ساڑ” پوٹھوہاری ادب وچ ہک سُوہناں (خوبصورت) تے نویکلا (منفرد) بادھا (اضافہ) آ۔ ساہڑیاں اکثر مآء بولیاں ناں مسئلہ یوء آ جے انھاں کول کوئی اپنا رسم الخط ناء تے اردو رسم الخط وچ انھاں ناں صحیح تلفظ لِخناں ممکن ناء۔ ایہے وجہ ای جے اردو نَیں عروضی نظام نَیں مطابق کئی مصرعے بے وزن لگنے حالانکہ اوہ مصرعے اصل وچ بحر تے وزن نَیں سارے تقاضے پورے کرنے۔ پر اس نے نال نال اساں کی یاء گل وی تسلیم کرنی پیسی جے مادری زباناں نیں بہوں سارے شاعر عروض نیئاں باریکیاں وی نیہے سمجھنے۔ اس صورت حال کی سامنے رکھی جے کدے "ساڑ” نی شاعری کی دکھیا گچھے تے یاء شاعری ہر لحاظ نال معیاری ای۔

علی عمران ہور بَہوّں عرصے سی پردیس وچ اے۔ تے پردیس وی ولایت (برطانیہ) جیہا۔ پر "ساڑ” نی شاعری پڑھنیاں اِسرے لگناں جِیئاں اوہ، مَندرہ، گُجر خان، سوہاوہ یا کَلرسَیداں نے کسے گَرائیں وچ بَسنے رَسنے تے اپنی لوک رہتل نال مکمل انسلاک رکھنے۔

عبدالرحمن واصؔف ہوراں نَیں لفظاں وچ آخیے تے۔۔۔

"اَس جے پوٹھوہاری غزل نی گَل کَریے تے کوئی چوخے نآں اَساں نے سامنے نِینہ اَچھّن لَگّے۔ پر جِنھاں اِس صنف اَپّر کَم کِیتا اُنھاں نا نآں چَنگا بولنا تے علی عمران اس غزل گو جَتھّے نا ہیک بڑا تے نویکلا نآں بَنی تے سامنے آیا”

کُج تے وِیرا سوچَیں اَر نا، اِیہہ کوئی چَنگا کَم تے نِینہ
پُہکّھے کی توں دَسناں پِھرنا ایں کیہڑے مُنہ نال رَج نی گَل

لوکاں وچ کوئی عیب جے تَکھّیں، اس ناں پردہ رکھیا کر
اللہ کی وی چنگی لگنی، پردے نی تے کَج نی گَل

شاعر دَردی تے حَسّاس ہونے۔ امیؔر مینائی ہوراں آخیا سا۔۔

خنجر چلے کسی پہ تڑپتے ہیں ہم امیر
سارے جہاں کا درد ہمارے جگر میں ہے

علی عمران ناں یوء شعر دِکھّو۔۔۔

دَر دَر رُلنے پِھرنے سے
آپنے کہھار میں جولے دُکھ

تے ہک ہور شعر ملاحظہ کرو۔۔۔

توں کَیہ جانَیں پَہھلیا لوکا
دَرداں نی جاگیر کَیہ ہونی

مادیت پرستی نے اِس دَور وچ لوکاں نے سوچنے ناں انداز بدلی گا۔ ہر پاسے نفسا نفسی ای۔ حُب تے ہِلساں ناں کال (قحط) آ۔ جیہڑی اہمیت کَدے انسان نی سی اوہ ہن چیزاں چائی کِہندی ۔ علی عمران ہور ولایت وچ رہنے۔ اُتھیں تے مادیت پرستی نی شدت وچ ہور بادھا ہوئی گا۔ پر اُس معاشرے وچ رہی تے وی علی عمران نے دِلے وچ اُنھاں ناں گراں، گرائیں نی رہتل ، رشتے تے ساک، پہن پہراء تے مآء پے بَسنے۔ ایہے وجہ ای جے اوہ مادیت پرستی نے زیرِ اثر لوکاں نے بدلے ہوئے رَویٌاں تے لَہجیاں نال بہوں دُکھی ہوئی گَشنے۔۔۔۔

تہاڑے لہجے کی کَیہ ہویا
لفظ بَنے وے آرے سارے

پَنج پُتراں نِینہ سانبھی مآء
مآؤ پالے سے وَختاں نال

لوک خدا نا نآں بیچی تے
اپنے کاروبار چلاسن

جا اوئے ہِجرا! کَکھ نانہہ ریہی
گُوڑھے ساک تروڑے نی

میکی ہُن توڑی علی عمران ہوراں نال رَلی بَہنے تے مکالمہ کرنے ناں موقع ناء لبھا۔ پر "ساڑ” نے ذریعے جس علی عمران کی اَس مِلنے آں اوہ محبت کرنے والا تے ساک رشتے نبھانے والا ہِک حساس شاعر آ۔ جس حیاتی نِیئاں تلخیاں برداش کَری، پردیس کَٹّی تے قَضیے کَری تے اپنا مقام بنایا۔ مغربی دنیا وچ رہنے نے باوجود علی عمران تصوّف تے روحانیت نال وی اپنا رشتہ منقطع ناء ہون دِتّا۔ اوہ اپنا منشور بیان کرنے۔۔۔

جے توں نفرت کرنا رہسیں
زہر پیالے پَہھرنا رہسیں

توں جتنی واری وی کَنڈے لِخسیں
میں اُتنی واری گلاب پڑھساں

جِینا قید مشقت آلی
اِس کَم نی مزدوری کونینہ

ایہے کُج حیاتی
روح جُثّے وچ پھاتی

جندڑی نے ارمان تے پورے نِینہ ہونے
بندہ ہیک دن آخر قبرے لَیہی جانا

علی عمران ہوراں نی شاعری اِس گَل نی غَمّازی کَرنی جے شاعری پُورا تے سارا بندہ مَنگنی۔ اَدّھ کَرَدّھا بندہ جُزوقتی تُک بَندی کَری تے ویلا لَنگھائی سَکناں پر اِسرے چَج نی شاعری نَیہی ہوئی سَکنی۔ شاعری واستے تفکّر، تدبّر تے اخلاص جیئے عناصر ناگزیر اے۔۔

شِعراں تَئیں جے لَہو نانہہ ساڑو
لفظاں کی تاثیر نِینہ لَبھنی

۔۔۔۔۔۔۔۔۔

راشد عباسی