کوسار نیں بڑے شاعر تے قابل ادیب راشد عباسی ہوراں ناں انٹرویو

پہلا سوال.. تساں نی پیدائش ناں علاقہ.؟
تحصیل و ضلع ایبٹ آباد، ہزارے ناں ہک نکا جیہا گراں آ "ملکوٹ”. مہاڑی پیدائش اس گراں نی۔

سوال. تسیں نے ابا جی نا نآں؟
مہاڑے لالی ہوراں کی سارے لوک یے "لالی” آخنے سے۔۔ انھاں ناں نآں رحیم داد ایسا۔۔ اللہ پاک غریق رحمت فرمان نیں۔ آمین

سوال. تساں نی تعلیم ! تے کتھے کتھے پڑھے او؟
میں تاریخ تے اردو وچ ماسٹرز کیتے۔

ابتدائی تعلیم پرائمری سکول ملکوٹ سی حاصل کیتی۔

فر میٹرک تک گورنمنٹ ہائی سکول اوسیاہ، تحصیل کوہ مری وچ پڑھنے ناں شرف حاصل وہا۔ تے اتھیں یے بزم ہائے ادب نیں ذریعے مہاڑے استاداں مہاڑے اپر کمال مہربانی کری تے میکی علم و ادب ناں وابستہ کری شوڑیا۔۔

انٹر میں گورنمنٹ ڈگری کالج مری وچا کیتا۔۔ مری رہنے نے دوران عالمی سطح اپر جانی مانی شخصیت علامہ مضطر عباسی ہوراں نیں نیاز حاصل ہوئے۔ تے انھاں کول کتاباں نیں بجائے زندگی ناں علم حاصل وہا۔

گریجویشن گورنمنٹ ڈگری کالج اصغر مال راولپنڈی تھیں کرنے ناں موقع لبھا۔ اتھیں یے استاد محترم یوسف حسن ہوراں نال ملاقات ہوئی جہڑی فر ویلے نیں نال نال ڈونغی دوستی وچ بدلی گئی۔ شعر و ادب وچ میں انھاں ناں یے شاگرد ہونے اپر فخر کرناں یاں۔۔

قائداعظم یونیورسٹی وچا تاریخ وچ ایم ایس سی تے پنجاب یونیورسٹی چا اردو وچ ماسٹرز کیتا۔

سوال. شاعری کدوں شروع کیتی یا؟
شاعری تے کورے مہاڑے اندر ہمیشہ سی ساہ کہننی سی۔۔ سکول نیں زمانے سی یے تک بندی شروع ہوئی گئی سی۔۔ لیکن اصغر مال کالج وچ داخلہ ہونے تے جناب یوسف حسن ہوراں نال ملنے تھی بعد انھاں نی حوصلہ افزائی نی وجہ نال باقاعدہ شاعری والے پاسے توجہ دتی۔

سوال. شاعریچ تساں نے استاد یوسف حسن ہور اے؟
جی بالکل۔ یوسف حسن ہور مہاڑے شاعری نیں استاد سے۔۔ مہاڑی نالائقی کہ اتنے بڑے آدمی کولا بہوں کیں نیاں سکھی سکیا۔ پر انھاں نیاں مشوریاں ہک انسان نے طور اپر مہاڑے اندر بے انتہا مثبت بدلاؤ آندا۔ اوہ آپو۔ بہوں کمال نیں شاعر سے۔۔۔

ہم پر ایک عذاب ہے یوسف
کچی عمر کا پختہ پن بھی

یوسف یہ کون ہم کو خلا میں اچھال کر
اندازہ کر رہا ہے زمیں کے کھچاؤ کا !۔

ظلمتوں سے آشنائی کیا کریں
ہم ترے رخ کے اثر میں ہیں ابھی

فر قیام سعودیہ نے دوران مولانا اسماعیل میرٹھی نیں پڑپوترے جناب ذکاء صدیقی ہوراں نیں نزدیک رہنے ناں موقع ملیا۔۔ اللہ پاک انھاں ناں اوہ جہان چنگا کرے، بہوں بڑے عالم، ادیب تے شاعر سے۔ انھاں جئیا تہذیب یافتہ شخص میں اپنی حیاتی وچ ہور کوئی ناء دکھیا۔

ہر اک جانب سے پتھر آ رہے ہیں
دلوں کے چور باہر آ رہے ہیں

سب کہہ رہے ہیں تیرا ہی پتھر لگا مجھے
اک زخم رو بہ رو بھی تو آ کر لگا مجھے

زوال_ قیصر و کسری کا راز یہ ہے ذکاء
وہ اپنا خوف دلوں سے نکال دیتا ہے

سوال. تساں کیہ کم کار کرنے او؟
میں ملک نیں اندر تے باہر 30 سال تک آفس ایڈمنسٹریشن نے شعبے وچ کم کیتا۔۔ تے الحمد للہ بہوں بڑیاں کمپنیاں نی ترقی وچ حصہ بائیا۔ اج کل میں مختلف علاقیاں وچ ٹائم مینجمنٹ ، سیکریٹیریل پریکٹس ، آفس مینجمنٹ تے بزنس کمیونیکیشن اپر ورکشاپس منعقد کری تے نویں لوکاں ای "مفت” تربیت دیناں یاں۔

سوال. پہلا شعر کدوں لخیا؟
شیت ستویں یا اٹھویں وچ۔

سوال. پہلی پہاڑی غزل؟
پھَٹ نَیہے ہُونے سِین خُدایا
ماہتڑ کِسرے جِین خُدایا ؟

بَندے دِکھّی دِکھّی رُوناں
پَڑھی پَڑھی وَالتِّین خُدایا

اُنھاں ناں کَیہ جِیناں آ جہڑے
رَت نَیں اَتھروں پِین خُدایا

ساہ نہ اَچھّے تے نَیہی بَجنی
جِندڑی نی یاء بِین خُدایا

سوال. پہلی پہاڑی نظم؟
سانحہ
۔۔۔۔۔۔۔۔
چار چُفیرے کُہپّ اَنہیارا
سُتّے ہوئے سے لوک
کِسرے دَسّاں، کِسرے اُجڑی
بَسنی، رَسنی ٹَہوک

سوال. نثر وی لخنے او.؟
جی میں کوشش کرناں کہ نثر زیادے لخی گچھے۔۔ شاعری تے آمد ناں سلسلہ آ۔۔ اصل محنت تے ریاضت تے نثر وچ یے کرنی پینی۔۔ میں مضامین تھیں علاوہ افسانے، مزاحیہ ادب، خاکے تے کالم لخناں یاں۔

سوال؟ پہاڑی نے پسندیدہ شاعر؟
جناب اشفاق کلیم عباسی

اُنج تاں غرور پئے کرو ماضی نی شاناں پر
مِٹّی وی باہنے رہیا کرو کچے مکاناں پر

ویلا آیا شام ناں
ٹَاکے پُر آ دَینہہ
لَگنا دَینہہ نے نال یے
ڈُبّی گیساں مَینہہ

سوال. پہاڑی نی کتاب چھاپن ہوئی تساں نی؟
جی مہاڑی غزلاں نی کتاب سولی ٹنگی لو چھپی چکی۔ تے الحمد للّٰہ پورے پاکستان وچ شاعراں ادیباں اس نیں معیار کی پسند کیتا۔

اس تھی علاوہ پہاڑی زبان ناں پاکستان چا پہلا کتابی ادبی سلسلہ "رنتن” چھپناں۔ جس وچ پہاڑی سی علاوہ کئی ہور ماء بولیاں نیاں تخلیقات وی شامل ہونیاں۔ اس دفعہ "رنتن مضطر عباسی نمبر” پریس وچ آ، جہڑا ان شاءاللہ اگست نیں دوران یے تساں نیں ہتھاں وچ ہوسی۔

مہاڑا نظماں تے گیتاں ناں مسودہ وی تیار آ۔ ایہہ وی ان شاءاللہ جلد چھپسی۔۔ اس ناں نآں آ "عشق اڈاری”۔

اس نی تکمیل اپر ان شاءاللہ افسانیاں ناں مجموعہ چھپسی ، جس ناں مسودہ تیار ہوناں پیا۔

سوال. پہلا مشاعرہ؟
شجاع آباد ملتان۔۔ طالب علمی نیں دور وچ۔

سوال. پہاڑی نال ہلس کرنے والیاں تائیں کوئی سنیہا ؟
ماء بولی بندے نی پچھان نی مڈھلی اکائی ہونی۔۔ اس وچا بندے کی اپنی ماؤ نی خشبو اشنی۔ سامراج غریب ملخاں نے وسائل اپر قبضہ کرنے واستے انھاں کی انھاں نی رہتل، ماء بولی، روایتاں تے قدراں سی دور کیتا۔۔ نالے انھاں کی اپنی ثقافت تے ماء بولی نے حوالے نال احساس کمتری ناں شکار کیتا۔ مقصد ایہہ سا جے لوک اپنیاں نویاں نسلاں کی اپنی پچھان سی دور کری تے سامراج ناں ہتھیار بنن۔

ساہڑے لوکاں نی خذمت وچ بہوں دردی درخاس ای جے اپنی رہتل تے ماء بولی کی اپنی پچھان بناؤ۔ اس اپر مان تے فخر کرو۔ دنیاں نی کوئی ترقی یافتہ قوم ایسی نئی جس کسے ہور نی زبان وچ تحقیقی تے تخلیقی کم کری تے ترقی کیتی ویہہ۔ تساں نے ساہمنے جاپان، جرمنی، چین تے خاص کر مسلمان ملک ترکی نی مثال موجود ای۔

اوہ آدمی بڑا کسرے ہوئی سکناں جہڑا اپنی ماؤ یا ماؤ نی بولی کی کہٹیا سمجھناں ویہہ۔

اپنی پسندیدہ غزل، نظم تہ شعر؟
غزل
اپنے تائیں تے چِیزاں مَلّی لوک سیانے ہوئی گے
دِل نی اَکھّیں نَل جے دِکھّو اَنھے کانے ہوئی گے

یاد صندُوقے نَیں وِچ اِسرے کسے سَمبھالی رَکھیا
رَکھیاں رَکھیاں، رَکھیاں رَکھیاں اَساں پُرانے ہوئی گے

دُنیا نَیں اِس پَہخرے نَیں وِچ کَیہ کَیہ ڈِھیڈی اُجڑی
تَسبی جئے کَیہ لوک سے جِہڑے دانے دانے ہوئی گے

بُلبُل ، باغ، نہ چَہلو مَہلو، کَہر نالے دِل اُجڑے
چَکھ کس پَیہڑے نی لَگّی کَیہ حال گراں نے ہوئی گے

ہِک ویلا سا کَہڑی کَہڑی ناں سَنگ ہونا سا رَاشِد
ہُن تے اپنے آپ کی ملیاں کَئی زمانے ہوئی گے

نظم
۔۔۔۔۔۔
اَساں ویلے نَیں مَنصُور

اَساں کَہلّے اَندر میلے
نِت سَڑنے ویل کویلے
ساہڑے دِن سے رات تھی کالے
اَساں رَت نَل دِیوے بالے
اَساں زَخماں نَیں نَل چُور
اَساں ویلے نَیں مَنصُور

اَساں اَپنِیآں ہَڈیاں بالی
کِہڑے دُکھ وِچ جِندڑی گالی
اَساں ڈُبنے تَرنے رَئے آں
اَساں چھَٹ چھَٹ مَرنے رَئے آں
اَساں زَخماں نَیں نَل چُور
اَساں ویلے نَیں مَنصُور

ہُن رات ایہہ کالی مُکسی
جِند اَنہیآرے کولا چھُٹسی
اَساں اَپنِیآں عُمراں جِیساں
خُشیاں نَیں امرت پِیساں
جَگ ہوسی نُور و نُور
اَساں ویلے نَیں مَنصُور

شعر
۔۔۔۔۔۔
کِوّرَے ماریا لوکا اُس کی دِکھیا کر
سنّاں جِسلے پِیلا پَئی تے مَرناں دَینہہ

کِوّرَ: غرور، تکبر
سنّاں: شام کو
جِسلے: جس وقت
دَینہہ (دَیں): سورج
۔۔۔۔۔۔۔…………۔۔۔۔۔۔