پہاڑن تے پہاڑی…..شمائلہ عزیز ستی

پہاڑے نے بندے کی دنیا نے جس کونے اچ چھوڑی اچھو او پہاڑیا ہی رہنا اے ماڑا مننا آ۔جتنے وی پڑھی لخی گھچن ،ماڈرن تے فیشنی ہوئی گھچن ،اپنی کسے ناں کسے عادتے نی گلاں سیانن گھچنے۔خاص کری تے ہک پہاڑیا دوہے پہاڑیے کی سیاننیا منٹ نی لانا۔۔فیر چھیڑ یا کول گھچی آخنا پینا۔
"گل سنو یرو ！ تساں اوپرے نے او” (اوپر مراد ،مری ،کوٹلی تے کشمیر )
بس جے اگلا "جی اہاں ” آخی شوڑے تے فیر دیکھو کہ اگلا کس طرح تساں نے گراں پونچی تے رشتہ داری کڈی آنسی۔
میں ہک تہاڑے کیمپلس ہسپتال نی انتظار گاہ اچ بیٹھی سیاں تے ہک بہووں فیشنی جے اماں اور میکی اچھنی آخنے۔
"پتر پہاڑی اے ”
میں اخیا "جی اہاں ”
بہووں لاڈ کیتے نے تے آخنے "تہاڑے ہتھ اچ مسواک دیخی تے پتہ لگا ”
ہن دسو ہاہاہاہا پہاڑیے ناں ہوئے مذاق ہوئی۔ویسے پہاڑیے جسلے بہووں پڑھی لخی تے ،شہری فیشنی ہوئی گھشنے تے بہووں بدلی گھشنے ،پہلے تاں اپنے رنگ روپ نی گلا پہچانے گھشنے ۔جے اوتھوں بچی نکلن تے گل باسن تے لہجے چا صاف پتہ لگنا کتھوں سی آئے اے۔۔ہن بہوون سارے لوگ لہجہ وہ بدلنے نی کوشش کرنے جہیڑی کوئی چنگی گل نی۔پر کوئی ناں کوئی گل دسی ای شوڑنی تساں ناں تعلق کتھوں سی آ۔
نہ تے کہہ ضرورت ای اتنی محنت مشقت نی۔جے تس پہاڑیے او تے کہیڑا ماڑی گل ای۔جے تساں اردو ،انگریزی ،پہاڑی لہجے اچ بولنے او تاں کہیڑا گناہ آ۔
میں چھتیاں (36) سالاں نی ہوئی گئی آں۔آلے کاکی سئیاں تے کہر ماسٹراں نال پریاں سا ،سکولے گھچے تی پہلے ای اردو سکھائی شوڑی سنے میکی۔پر مجال ای جے میں کدے پہاڑی بولنی چھوڑی وے۔۔۔کالج پڑھنیاں وی پہاڑیاں نےگروپ الگ بنائی رکھیا۔کدے پہاڑی بولے آپر شرمندگی نی ہوئی ،نوکریاں کیتیاں بہووں ساریاں جگہاں جتھے موقع لبھا پہاڑی اچ گل کیتی،یونیورسٹی اے وی چار سال پھری ٹری تے خوب پہاڑی بولی تے ڈگری اردو نی کنی آئی آں۔پرائمری لیول اوپر بچیاں کی جے اپنی مادری زبان اچ پڑھاو نتیجہ سوہنا۔اپنا آزمایا نکتہ آ۔۔ہزاراں لوک جاننے "پہاڑن "نے تعارف نال۔۔۔بڑی سی بڑی محفل وے یا کہرے ناں رونق میلا جے میں پہاڑی نہ بولاں تے میکی ساہ نی اشھنا ۔بلکہ زیادہ دیر اردو بولی شوڑاں تاں کہوراٹ اشھنے ۔۔دس پندرہ سال جسلے گرائے آخاں آئی سیاں چنگی بھلی ماڈرن ہونی سیاں تے ہن دورا دیخی تے پتہ چلنا "پہاڑن اشھنی آ”
پہاڑ ماڑا تعارف اے تے پہاڑی ماڑی زبان ۔۔۔میکی کوئی پہاڑن آخے تاں چنگا لخنا۔۔۔۔ جتنی محبت اپنی امی نال ای اتنی ای اپنی دھرتی نال تے اوتنی ہی اپنی ماں بولی (پہاڑی ) نال۔
تساں آپے وہ پہاڑی بولو تے واسطہ یا اپنے بچیاں کی وہ سکھاو ،بولن دیو انہاں کی۔ماں بولی کدے وی تساں نے بچیاں نی اردو انگریزی سکھے نی راہ وچ رکاوٹ نینھ بننی۔۔ایوے نہ فتور باو۔میکی زہر لگنے او لوک جہیڑے اپنے بچیاں کی منہ تریڈا کری تے آخنے۔۔
"بیٹا یہ کیا بول رہے آپ ،اردو بولیں ،سپینگ انگلش”
پارے انگریز تساں ۔

پہاڑن نیاں نکیاں نکیاں گلاں